Festival 20·21: open geest, open oren

Als gro(o)t(st)e boosdoener in dit verband geldt Arnold Schönberg, die rond 1910 de oude vertrouwde compositieconventies overboord kieperde en zichzelf katapulteerde in een atonaal melkwegstelsel. Weg herkenning, weg gelukzalig genot, weg publiek!

De muziekliefhebber moest zogezegd een denker worden.

Die beeldvorming is totaal fout. Het klopt natuurlijk dat Schönberg en vele andere componisten in de 20e en 21e eeuw totaal nieuwe registers opentrokken en de luisteraars probeerden mee te voeren naar onbekende bestemmingen. Maar dat die nieuwe registers en bestemmingen vergezocht, ontoegankelijk en ongenietbaar zouden zijn, is nonsens.

Muziek staat immers nooit helemaal op zich, het is in grote mate de houding van de luisteraar die de toegankelijkheid van de muziek bepaalt. Naarmate een luisteraar meer bereid is om los te komen van vaste gewoontes zal die ook ontvankelijker zijn voor de betovering door nieuwe klankwerelden. Hoe meer hij openstaat voor de duizelingwekkende diversiteit aan muzikale mogelijkheden, hoe meer hij ook meegesleept of overdonderd zal worden door de verrukkelijke tegendraadsheid, de verwarrende eigenzinnigheid of de verontrustende schoonheid ervan.

Openheid, daar draait het om, ook bij muziek.

Daarom is het devies van Festival 20·21 ‘open geest, open oren’. Ons festival morrelt aan voorgebakken gewoontes en gemakkelijke vooroordelen. Het vertrekt van de overtuiging dat de verrijking van onze muzikale smaak ook een verrijking van ons menszijn is. Het is ervan overtuigd dat dit menszijn ook gebaat is met een minimale vertrouwdheid met de klassieke muzikale cultuur uit ons recente verleden – net zoals dat op een evidente manier het geval lijkt te zijn met literatuur, architectuur of beeldende kunsten.

Vanuit die overtuiging wil Festival 20·21 de nieuwsgierigheid aanwakkeren in concerten die stuk voor stuk zijn opgevat als muzikale avonturen: prikkelend, uitdagend, verrassend en zelfs veranderend.